Metody nauczania w Da Vinci’s International Primary School
Czym jest CLIL?

Content and Language Integrated Learning (CLIL) – jest to metoda zintegrowanego kształcenia przedmiotowo-językowego, która opiera się na jednoczesnym przekazywaniu nowych treści z dziedziny nauczanego przedmiotu oraz obcowaniu z językiem obcym – uczenie się tego języka. Metodę tę rekomenduje Komisja Europejska na rzecz promowania nauki języków obcych i różnorodności językowej.

CLIL jest podejściem do edukacji dwujęzycznej, w której zarówno materiał zawarty w programie nauczania, jak i język obcy przekazywane są łącznie. W ten sposób nauczanie przedmiotów szkolnych odbywa się przy pomocy języka obcego – który to uczeń jeszcze opanowuje, ale nadal otrzymuje wsparcie językowe.

Można powiedzieć, że CLIL jest procesem uczenia się języka przez uczenie się wyspecjalizowanych treści – to obszar zagadnień poruszanych w ramach nauczanego przedmiotu nakreśla zakres materiału językowego do przyswojenia.

CLIL to nie tylko metoda nauczania. Jest to przede wszystkim sposób podejścia do Ucznia jako jednostki myślącej, mającej możliwość dokonania ewaluacji pracy własnej oraz grupowej.
Oprócz języka i treści międzyprzedmiotowych, CLIL pozwala nabyć cechy i umiejętności, które są niezbędne w dorosłym życiu, takie jak: analiza, synteza, kreatywność, a przede wszystkim samodzielność.

Nauczyciele pracujący metodą CLIL są specjalistami w dziedzinie, której nauczają, przekazują wiedzę oraz jednocześnie są nauczycielami języka. Biegle władają językiem docelowym (w naszym przypadku językiem angielskim) bądź są rdzennymi użytkownikami języka (native speaker).

Założenia CLIL

Okres pomiędzy 6 a 10 rokiem życia jest dla Dziecka czasem szczególnym. W tym czasie pojawia się w sporo zmian i nowych wyzwań. Razem z rozwojem operacji umysłowych i nowych sprawności (np. włączenie do klasy, dodawanie, odejmowanie) Dziecko stawia ogromny krok naprzód w rozwoju logiki – staje się ono zdolne do umysłowych i fizycznych czynności na przedmiotach mu już znanych, ale w inny i nowy sposób.

W tym okresie dla Dziecka stają się szczególnie ważne kontakty z rówieśnikami, akceptacja w grupie oraz stopniowe usamodzielnianie się. Wzrasta również motywacja do nauki, jak i możliwości przyswajania wiedzy. Bardzo ważnym jest, aby w tym okresie u Dziecka ukształtować i umocnić prawidłowe postawy oraz nawyki dotyczące nauki, a przede wszystkim w stosunku wiary we własne możliwości.

Nadrzędnym celem pozostaje więc stymulacja wszechstronnego rozwoju Dziecka – niezależnie od treści zawartych w programie nauczania. W tym kontekście dużego znaczenia nabiera (oprócz tego czego Dziecko się uczy) to, jak zorganizowany jest proces dydaktyczny.

Bardzo ważnym jest założenie nierozłączności treści programowych i metod pracy dla wszystkich oddziaływań nauczycieli, uwzględniając 7 obszarów edukacji (językową, przyrodniczą, społeczną, matematyczną, plastyczno-techniczną, muzyczną i zdrowotną).

Każde Dziecko jest wyjątkowe i uzdolnione, a ciekawy i różnorodny sposób przekazywania wiedzy pozwala każdemu odkryć, poznać i rozwijać swoje indywidualne zdolności.

Na czym polega proces uczenia się metodą CLIL?

Proces uczenia się metodą CLIL w sposób graficzny – przy pomocy piramidy – opracował prof. Benjamin Bloom, amerykański psycholog i pedagog.

metody_1

Analizując od podstawy kolejne poziomy piramidy przechodzimy przez wszystkie fazy prowadzące do osiągnięcia maksymalnych efektów, a więc opanowania treści na poziomie eksperckim.

U podstawy piramidy procesu uczenia się leży zapamiętywanie, ponieważ większość pracy w szkolnictwie opiera się właśnie na zapamiętywaniu przekazywanych treści (testy, kartkówki, zaliczenia).

Kolejny poziom to rozumienie – czyli umiejętności prowadzące do porównywania, przeciwstawiania, opisywania oraz podawania przykładów.

Stosowanie jest to już umiejętność praktyczna – Uczeń bazując na posiadanej wiedzy potrafi rozwiązywać zadania, uzupełniać brakujące informacje, a także sklasyfikować zagadnienia.

Kolejnym etapem jest analiza wiedzy. Uczeń do tego etapu nabył już umiejętności pozwalające mu na zagłębienie się w temat i wychwycenie informacji, których jeszcze nie wie.

Ostatnie dwa poziomy piramidy to ocena i kreatywność, które wymagają swobodnego poruszania się w posiadanej wiedzy, usystematyzowania jej, syntezy oraz dodania pierwiastka „ja” – ja wiem. W tym momencie wiedza przestaje być celem, ale staje się narzędziem służącym do dalszego rozwoju.

Dlatego tak istotnym jest, by za każdym razem uczeń przeszedł przez wszystkie te etapy, ponieważ to gwarantuje, iż wiedza zdobyta na zajęciach zaowocuje w codziennym życiu.

Korzyści płynące z wieloaspektowego podejścia do nauczania w ramach CLIL

metody_2

Jak wygląda nauczanie dwujęzyczne w praktyce?

Istnieją cztery następujące modele nauczania dwujęzycznego:

MODEL A

Lekcje prowadzone są głównie w języku angielskim, język polski funkcjonuje w ograniczonym zakresie, model ten jest stosowany przy wysokim poziomie kompetencji językowych.

MODEL B

Polega na prowadzeniu lekcji częściowo w języku angielskim a częściowo w języku polskim (tzw. przeplatanie), ilość czasu poświęconego dla każdego języka wynosi w przybliżeniu 50%, przechodzenie z jednego języka na drugi może być nagłe i zależne od sytuacji na lekcji.

MODEL C

Lekcje prowadzone są z ograniczonym użyciem języka angielskiego (tzw. code-switching),
użycie języka angielskiego nie przekracza 50% czasu na lekcji i jest stosowne do potrzeb.

MODEL D

Lekcje z użyciem języka angielskiego przy szczególnych okazjach. W trakcie nauczania i uczenia się funkcjonują obydwa języki, jednak język obcy jest tylko elementem dodatkowym w procesie.

Model D to np. lekcje podsumowujące w języku angielskim, zamykające dział poznany wcześniej w języku polskim lub lekcje, gdzie uczniowie korzystają częściowo z materiałów w języku obcym. Model D stosowany jest także przy prowadzeniu projektów indywidualnych, grupowych lub międzynarodowych.

Niezależnie od modelu szkoła dwujęzyczna musi realizować założenia programowe.

Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning.

Albert Einstein