Zdrowie fizyczne i psychiczne to kluczowe elementy wpływające na dobrostan człowieka i codzienne funkcjonowanie. Każdemu z nas na pewno zdarzyło się odczuwać nasilony smutek, przygnębienie lub irytację. Emocje to naturalne i automatyczne reakcje pojawiające się w odpowiedzi na konkretne wydarzenia. Czasami jednak emocje zamieniają się w dłużej trwające nastroje i odczucia, z którymi trudno sobie samemu poradzić. 

 

23 lutego przypada Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Z tej okazji zapraszam do przyjrzenia się czym jest depresja, oraz jakie wyzwania ze sobą niesie zarówno dla osób jej doświadczających jak również ich bliskich. 

 

Czym jest depresja? 

 

Depresja występująca u dzieci i młodzieży może mieć nieco inny obraz, do głównych jej objawów zalicza się:

 

• uczucie smutku, przygnębienia, pustki, irytacji, drażliwość utrzymująca się, tygodniami lub miesiącami, 
• wahania nastroju w ciągu dnia,
• utrata zainteresowań, zdolności odczuwania przyjemności, brak chęci do zabawy,
• trudność w zmotywowaniu się do wykonywania codziennych czynności,
• poczucie ciągłego zmęczenia, 
• brak apetytu lub nadmierny apetyt,
• trudności związane ze snem, 
• problemy z koncentracją i ze skupieniem na nauce, 
• zaniżone poczucie własnej wartości,
• brak chęci spędzania czasu z rodziną i przyjaciółmi,
• negatywne myślenie dotyczące siebie i przyszłości,
• mogą pojawiać się myśli samobójcze, samookaleczenia.

 

Przyczyny depresji

 

Współcześnie mówi się o 3 głównych czynnikach wpływających na rozwój depresji:

 

• Biologiczne - czynniki genetyczne, choroby przewlekłe, uzależnienia (od substancji psychoaktywnych, ale też uzależnienia behawioralne, np. od gier komputerowych), zaburzenia neurotransmisji w mózgu.

 

• Psychologiczne - np. trudności w szkole, w relacjach (m.in bullying), trudności w adaptacji do nowego miejsca, presja związana z ocenami, traumatyczne lub mocno stresujące wydarzenia. Reakcja na tego typu wydarzenia w dużej mierze zależy od wrażliwości osoby, zasobów radzenia sobie.

 

• Środowiskowe - np. trudności materialne, sposób wychowywania, przemoc w bliskim otoczeniu.

 

 

Jak mogę pomóc dziecku cierpiącemu na depresję?

 

• Porozmawiaj! To może być trudne zarówno dla rodzica jak i dziecka; cierpiąc na depresję dzieci często nie mają ochoty na rozmowy, szybko się irytują, są rozdrażnione. Starsze dzieci i nastolatkowie często mogą pokazywać, że nie chcą pomocy, starajmy się w takim przypadku zapewnić wsparcie i chęć pomocy. 

 

• Nie pocieszaj, zrozum emocje. Mówienie “nie smuć się” nie pomoże, wręcz przeciwnie - jest to rodzaj zaprzeczenia pojawiającym się emocjom. Lepszym sposobem będzie zapytanie o emocje oraz zaakceptowanie ich - każdy z nas ma do nich prawo. 

 

• Skontaktuj się z lekarzem rodzinnym. Warto upewnić się, że dziecko nie cierpi na chorobę somatyczną, która objawami może przypominać depresję (u małych dzieci mogą pojawiać się nietypowe objawy depresji jak na przykład te przypominające przeziębienie, bóle głowy, moczenie się, cofanie w rozwoju).

 

• Skonsultuj się ze specjalistą. Bez wątpienia bardzo ważny jest czas. Im szybciej osoba cierpiąca otrzyma pomoc tym lepiej, dlatego nie warto z tym zwlekać. Pomocy można szukać u psychiatrów, psychologów lub psychoterapeutów - każdy z nich będzie w stanie ocenić stan psychiczny osoby cierpiącej i skierować na odpowiednie leczenie. 

 

Depresja dotyka coraz większej liczby osób, często powodując poważne trudności w codziennym funkcjonowaniu. Warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, gdy obserwujesz pierwsze niepokojące cię objawy. Depresja jest realną chorobą, mówi się, że w Polsce może dotykać nawet 20% (!) młodzieży. Prawidłowe rozpoznanie i leczenie dają szansę na wyzdrowienie i przywrócenie satysfakcjonującego życia. 

 

Autor: psycholog Karolina Ciesielka

 

Źródła:

• Alonso, J., Angermeyer, M., Bernert, S., Bruffa- erts, R., Brugha, T., Bryson, H., de Girolamo, G., de Graaf, R., Demyttenaere, K., et al., 2004. Use of mental health services in Eu- rope: results from the European Study of the Epidemiology of Mental Disorders (ESE- MeD) project. Acta Psychiatrica Scandina- vica 109, 47–54.
• Hammen, C., 2006. Depresja. Gdańskie Wy- dawnictwo Psychologiczne
• World Health Organization. Depression (WHO, 2018)
• World Health Organization. 2017. Depression and other common mental disorders: global health estimates.